Witte aanslag op je muren voorkomen en verwijderen

Witte aanslag op je gemetselde muur, het is een doorn in het oog, maar meestal gelukkig wel onschadelijk. Het gaat hierbij om ofwel uitbloeiing of uitloging. We leggen in dit artikel uit wat het verschil is tussen uitbloeiing en uitloging, hoe je deze verschijnselen kan voorkomen en hoe je ze kan verwijderen.

Uitbloeiing

Witte plekken op een gemetselde muur zijn meestal het gevolg van uitbloeiing. Het gaat daarbij om zoutachtige afzettingen op het steenoppervlak in de vorm van korsten, vlokken of een witte nevel. Dat komt doordat er zouten in de steen zijn gedrongen via vocht (vooral uit grondwater of door weersomstandigheden tijdens en na het metselen). Tijdens drogere periodes geven bakstenen dat vocht weer af, waardoor de zouten meegenomen worden naar het oppervlak en zo een witte aanslag vormen.

Uitbloeiing voorkomen

Zo weinig mogelijk regen

Uitbloeiing in je metselwerk kan je in de eerste plaats voorkomen door niet – of in ons klimaat toch zo min mogelijk – te metselen bij regenweer. Regen tijdens het metselen kan immers zorgen voor uitspoeling van je mortel.

Ook tussen en na de werken is het belangrijk om de gemetselde muur zo goed mogelijk te beschermen tegen regen, bijvoorbeeld met een plastic folie. Om het afgewerkte metselwerk te beschermen, plaats je het best ook zo snel mogelijk de voorziene dekstenen, dorpels, dakgoten en afvoerpijpen.

Cement zonder zout

Cement bevat altijd stoffen die in de mortel omgezet worden en kunnen reageren met de bakstenen. Het gebruik van cement dat natriumsulfaat bevat, kan zeer zware uitbloeiingen teweegbrengen die soms jarenlang kunnen aanslepen. Die zijn niet met water te verwijderen; afspoelen verergert het effect zelfs. De evidente oplossing is hier dus om geen cement te gebruiken dat sulfaten bevat.

Zuivere mortel

De kans op uitbloeiingen is ook groter bij het gebruik van onzuiver aanmaakwater of zand, het gebruik van bepaalde toeslagstoffen in de mortel en de nabijheid van zoutbevattende oplossingen, nitraten en nitrieten. Gebruik dus zo zuiver mogelijke ingrediënten voor een zuivere mortel.

Opstijgend vocht

Door opstijgend grondwater veroorzaakte uitbloeiingen – salpeter – kunnen wel schadelijk zijn, omdat ze de stenen doen afbrokkelen ('muurkanker'). Dit is te voorkomen door een perfect aangebrachte waterkerende laag onderaan op de muren, of door muren die in aanraking komen met de grond (kelder-, funderings- en grondkerende muren), van een beschermingslaag te voorzien die geen water doorlaat.

Uitbloeiing verwijderen

Zit je met een door uitbloeiing aangetaste muur? Dan hoef je in de meeste gevallen niets te doen – het zal immers na verloop van maanden vanzelf wegspoelen door de regen. Eventueel kan je een handje toesteken door met een droge borstel de uitbloeiing voor een stuk te verwijderen. Voor hardnekkige uitbloeiing kan je ook gebruikmaken van een cementsluierverwijderaar.

Een gevel waarop de regen permanent vrij spel heeft, kan na verloop van tijd opnieuw uitbloeiing vertonen van nog aanwezige zouten in de mortel. Je gevel impregneren vormt een extra barrière tegen uitbloeiing.

MEER WETEN:
> Hoe mortel aanmaken voor metselwerk
> Hoe een gevel impregneren
> Hoe opstijgend vocht bestrijden
> De basislagen van metselwerk

Uitloging

Uitloging wordt vaak verward met uitbloeiing, maar is niet helemaal hetzelfde. Hier gaat het ook om een witachtige neerslag – een cementsluier of kalksluier, vaak ter hoogte van de verticale voegen, veroorzaakt door cement of kalk dat door de regen uit de mortelvoegen gespoeld wordt en over de gevel afdruipt. Dit komt vooral voor bij bakstenen die niet genoeg water kunnen opnemen. De voegen worden daardoor te veel belast, met als gevolg het risico op uitspoelen.

Uitloging voorkomen

Ook hier is de boodschap, net als bij uitbloeiing, over het algemeen: laat het metselwerk tijdens en na de werken niet nat worden.

Uitloging verwijderen

Uitloging is moeilijker te bestrijden. Het is vooral zaak om er vroeg bij te zijn en het cement te verwijderen met water. Hoe langer je wacht, hoe moeilijker het wordt, gezien de kalkafzetting niet zo makkelijk is op te lossen in water en je die dus niet snel kan wegwassen. Om de uitloging toch weg te krijgen kan je het volgende stappenplan laten toepassen door een gespecialiseerde professional. Doe dit niet zelf, want het is een tijdrovende precisieklus:

• borstel of schuur de kalk zoveel mogelijk weg;
• bescherm kwetsbare bouwmaterialen in de muur;
• bevochtig de uitloging met zuiver water;
• behandel de uitloging met een zoutzuuroplossing, spaar indien mogelijk de voegen;
• spoel na inwerking de gevel grondig en herhaaldelijk af.

Let wel: deze behandeling is vrijwel nooit 100% effectief. Het zuur is overigens schadelijk voor de mortel. Deze behandeling gebeurt dan ook beter voor de gevel wordt opgevoegd.

Bron: Aannemer