Wat is slimme verlichting?

De meeste vernieuwingen in verlichting situeren zich tegenwoordig in het ‘slim’ maken van de lampen. Denk hierbij aan apps, sensoren, scenario’s instellen … We overlopen wat er zoal is.

What's in a name

Wat is slimme verlichting?

Slimme verlichting is de verzamelnaam voor verlichtingsoplossingen die je op een intelligente manier kan bedienen en personaliseren. In plaats van een klassieke aan/uit-knop, kan je de lampen aansturen via apps, sensoren, spraak, tijdschema’s en automatisatieplatformen. Slimme verlichting past zich aan je levensstijl aan en verhoogt zowel het comfort als de energie-efficiëntie.

De vernieuwing zit niet enkel in de technologie van de lamp zelf, maar ook in hoe en wanneer je die gebruikt. Van scenario’s tot integratie in een breder smart home: de mogelijkheden zijn talrijk.

Duurzaamheid en energiebesparing

Slimme verlichting is bijna altijd gebaseerd op energiezuinige ledtechnologie. Door het gebruik van dimstanden, tijdschema’s en automatische uitschakeling via sensoren, verbruik je minder elektriciteit dan met traditionele verlichting. Bovendien gaan ledlampen veel langer mee dan de voorgangers (halogeenlampen, spaarlampen en zeker gloeilampen).

Kleurtemperatuur, intensiteit en helderheid instellen

De meeste slimme ledlampen bieden de mogelijkheid om:

• De kleurtemperatuur aan te passen (van warm wit tot koel daglicht).
• De kleur zelf te kiezen uit een palet van miljoenen kleuren (RGB).
• De helderheid en intensiteit te dimmen of te versterken.

Dankzij die flexibiliteit creëer je de perfecte sfeer: helder wit licht om te werken, zacht warm licht om te ontspannen, of kleurrijke accenten tijdens een feestje. Sommige lampen kunnen zelfs meegaan met de cyclus van het daglicht, voor een natuurlijker ritme.

Bediening: van schakelaar tot smartphone

Slimme verlichting kan je bedienen op meerdere manieren. Dankzij die veelzijdigheid kies je wat voor jou het handigst is: manueel, via routines, of volledig automatisch.

Via klassieke schakelaas

Veel slimme lampen zijn compatibel met bestaande lichtschakelaars, of kan je uitrusten met "slimme schakelaars" die ook "dom" gebruikt kunnen worden. Dit is handig als je geen grote verbouwwerken hebt, niet te veel wil prutsen aan je elektrische installatie of als je gezinsleden of bezoekers niet vertrouwd zijn met apps of stemcommando’s.

Met draadloze schakelaars, dimmers of afstandsbedieningen

Slimme lampen kunnen tegenwoordig ook worden aangestuurd via een draadloze schakelaars of dimmers, of een afstandsbediening. Ideaal voor wie liever fysieke bediening in de hand houdt maar toch flexibel wil zijn.

Deze toestellen zijn eenvoudig te plaatsen - je hoeft immers geen rekening te houden met schakelschema's - , zonder te moeten boren of kabels te trekken, en kunnen bijvoorbeeld op een nachtkastje of wand gemonteerd worden. Ze laten je toe om de helderheid aan te passen, lampen aan of uit te zetten of bepaalde scenario’s te activeren. Ideaal voor kinderen of ouderen die geen smartphone gebruiken, of gewoon voor extra gebruiksgemak in de ruimte.

Met je smartphone

De meest gebruikte slimme bedieningsmethode is tegenwoordig de smartphone-app - denk maar aan de verschillende energiemanagementsystemen waarmee je, via je smartphone en met toevoeging van slimme schakelaars, je verlichting kan aansturen. Hiermee heb je volledige controle over de verlichting in huis, zelfs als je niet thuis bent.

Sommige fabrikanten bieden ook systemen waarmee je via Bluetooth lokaal één-op-één kan communiceren met een lamp, wat handig is voor kleinere installaties. 

Met je stem

Sommige fabrikanten bieden ook slimme ledverlichting aan die je kan aansturen via voice control. Dit is vooral interessant voor wie op zoek is naar een compleet smarthomesysteem.

Door je verlichting te koppelen aan een slimme speaker of smartphone met ingebouwde stemassistent, kan je lampen bedienen met eenvoudige commando’s zoals “Doe de lichten aan in de keuken” of “Dim de lichten in de woonkamer tot 30%”. Dit is bijzonder handig als je je handen vol hebt, bijvoorbeeld tijdens het koken of als je in bed ligt. Binnen gevorderde systemen kunnen spraakcommando’s meerdere acties tegelijk uitvoeren, zoals een volledig avondscenario activeren met één zin.

Automatische sturing met sensoren

Door slimme verlichting te koppelen aan bewegingssensoren, daglichtsensoren of deursensoren, worden je lampen nóg slimmer:

• Licht gaat automatisch aan als je een ruimte betreedt, en uit als je vertrekt.
• Buitenverlichting reageert op beweging en schrikt ongewenste bezoekers af - zo wordt buitenverlichting een ideaal verlengstuk van de beveiliging van je woning.
• Nachtverlichting in de gang springt subtiel aan voor wie 's nachts opstaat.
• Lampen kunnen ook reageren op lichtsterkte buiten, en alleen inschakelen bij schemering.

Smart home: scenario's en tijdschema’s

Via apps of smart home hubs kan je scenario’s instellen, bijvoorbeeld:

• ’s Avonds automatisch sfeerverlichting in de woonkamer.
• ’s Ochtends een geleidelijke wake-up light simulatie.
• Tijdens vakanties de indruk wekken dat er iemand thuis is.
• Automatische verlichting bij thuiskomst in het donker.
• Scenario’s zorgen voor veiligheid, comfort en energiebeheer.

Integratie in een smart home

Slimme verlichting werkt vaak samen met andere slimme toestellen. Denk aan:

• Zonwering die omlaag gaat én verlichting die automatisch bijschakelt.
• Bewegingssensoren die tegelijk de verlichting en een camera activeren.
• Verlichting die synchroniseert met je muziek, tv of games.
• Spraakcommando's die meerdere apparaten tegelijk aansturen (“Filmavond”).

Slimme verlichting wordt met andere woorden meer dan een gadget. Het biedt comfort, veiligheid, sfeer en energiebesparing, afgestemd op jouw leefruimle. Of je nu één lamp wil bedienen met je smartphone of een volledig geautomatiseerd lichtplan in je huis wil implementeren.