In de vorige aflevering van 'Het zelfbouwhuis' voltooiden we het plat dak op de eerste verdieping. We plaatsten isolatie, die we afwerkten met een waterdichte laag EPDM.

In deze aflevering starten we met de opbouw van de tweede en bovenste verdieping.

We werken zo'n 48 uur met de aannemer mee. Tegen 40 euro per uur sparen we op die manier 1920 euro uit.

Het is tijd om aan onze tweede verdieping te beginnen. Die wordt fors uitgebreid in vergelijking met de oorspronkelijke woning.

We voorzien een strakke uitbouw met plat dak, waar we een grote slaapkamer met bijhorende badkamer kunnen vestigen.

Én er is ook een klein terrasje.

Maar voor we kunnen beginnen aan het metsen van de muren, moeten de randprofielen bovenop de eerste verdieping nog geplaatst worden.

Deze stalen afwerkingsboorden zorgen voor een strakke afbakening van onze verdiepingen.

Vrouw 1
De woning krijgt nu stilaan zijn definitieve vorm met de stalen afwerkboorden. Dus we zijn hier op niveau 2, en ook hier komt er dus een stalen afwerkboord. En die is op maat gemaakt. Die is dan voorgemonteerd, naar de lakkerij vertrokken, en nu teruggekeerd.

Vrouw 2
Je ziet dat die profielen nu dus mooi zwart staan. Dus inderdaad, wat is daarmee gebeurd?

Ten eerste hebben we dat gezandstraald.

We hebben dat gezandstraald om dat zuiver te zetten. Daarna hebben we dat naar de metallisatie gebracht. Dus dat is gemetalliseerd om echt aan alle wind- en weersomstandigheden te voldoen.

Daarna hebben we dat een primer gegeven. En als laatste, zéér belangrijk, een 2-componentenlak. Die dus direct ook het kleur gaf, en nog eens een hele goeie bescherming is.
De zwart gelakte profielen worden nu door de aannemer en de staalfabrikant ter plaatse gelegd. Net als de vorige keer kunnen we als doe-het-zelver hierbij weinig helpen. Wat we wel kunnen doen, is het mee helpen bevestigen van de profielen op het beton.

We boren hierbij voor in het beton met een steenboor via de al ingefreesde gaten.

Daarna kunnen we de profielen verankeren aan het dak op twee manieren.

Ofwel gebruiken we keilbouten die zichzelf opspannen wanneer je ze aandraait.

Ofwel gebruiken we gewone draadstangen met een moer, die we door middel van chemisch anker stevig kunnen vastzetten.

Belangrijk hierbij is dat je het boorgat eerst stofvrij maakt.

Eens deze 2-componentenpasta dan uitgehard is, krijg je een solide verankering.

Ook boven de voordeur moet er nog een stuk profiel komen.

Onder begeleiding van de fabrikant en met de hulp van de aannemer, wordt die op zijn plaats gelegd.

Er werden hiervoor uitsparingen voorzien in de muren, waar het profiel precies tussen past.

We zorgen voor voldoende onderschoring om de plaat in eerste instantie op zijn plaats te houden.

Let bij dit soort werken zeker op de veiligheid. We werken met een kraan dus iedereen moet een helm dragen.

Daarna worden ze op de gebruikelijke manier vastgemaakt aan het beton.

Nu ook die profielen op hun plaats liggen, kunnen we beginnen aan het metselwerk op de tweede verdieping.

Het is uiteraard belangrijk dat we de eerder geplaatste EPDM op het plat dak niet beschadigen door afvallende brokstukken. Daarom leggen we karton om ons dakrubber te beschermen.

We starten aan de voorzijde van het gebouw.

We beginnen met de oude binnenmuur. Die moet een stukje uitgebreid worden.

Maar voor we metsen, zorgen we dat de oude voegen afgekapt worden.

Op die manier creëren we een soort trapvorm, waar we gemakkelijk op kunnen verderbouwen.

De aanzet van onze uitbouw moet natuurlijk perfect recht zijn. We gebruiken hiervoor gewone snelbouwers van 14 cm breed. Dit is dezelfde dikte als de muur die we verlengen.

We verbinden deze muur met onze gevelsteen door middel van spouwankers. Dit komt onze stabiliteit enkel maar ten goede.

Daarop kunnen we dan onze volgende laag metsen.

Doordat die hier moet aansluiten op een bestaand stuk muur, meten we op hoe groot ons volgende stuk steen mag zijn.

We moeten de snelbouwers hier laag per laag op maat maken, zodat de verbinding met de oude muur mooi sluitend is.

Voor het opmetsen tegen de oude stenen moeten we trouwens extra aandacht hebben.

We maken ze eerst nat voor we de mortel aanbrengen. Zo geraken de stenen verzadigd en zal het water uit ons mengsel er niet intrekken.

Op die manier krijgen we een betere hechting.

En zo gaan we verder tot onze volledige muur uitgebouwd is.

In een eerdere aflevering zal je al hoe we de bestaande steen aan de voorgevel afbraken en vervingen door een nieuwe parementsteen.

Nu we aan de tweede verdieping bezig zijn, werken we het laatste stukje van de gevel af.

We spannen een metserskoord op tussen de beide uiteindes van de muur, zodat we mooi recht kunnen werken.

Bij het metsen van deze muur is het opnieuw belangrijk dat we de nieuwe gevelsteen verbinden met de oude binnenmuur. We doen dit om het geheel te versterken en gebruiken hiervoor spouwankers, ook wel spouwhaken genoemd.

Met een steenboor maken we gaatjes in de muur. Door middel van een plug kunnen we zo de spouwhaken in de muur vastmaken.

Er bestaan veel soorten spouwhaken. In ons geval is een slagspouwanker met plug de beste optie. Bij een renovatie wordt dit vaak gebruikt, omdat je die gemakkelijk in een al bestaande muur kan bevestigen.

Het andere deel van de spouwhaak plooi je dan om, zodat die niet uitsteekt.

Let er hierbij ook steeds op dat de haak afloopt van de binnenmuur naar de buitenmuur toe.

Op die manier vloeit de eventuele condens uit je spouw niet in je muren, maar naar buiten toe.

We plaatsen een spouwanker om de halve meter, zodat de muur voldoende stabiel is.

De ankers uit de oude binnenmuur zijn niet meer in goede staat.

We besluiten om die te verwijderen en door nieuwe te vervangen.

Bij het plaatsen van de volgende rij bakstenen, kun je de uiteindes van de geplaatste spouwhaken onzichtbaar in je voegen verwerken.

Door zijn geribbelde vorm kan hij niet in de mortel verschuiven, waardoor je een stevig resultaat krijgt.

Op die manier kun je de hele gevel verder opbouwen.

Om de 6 à 7 rijen veranker je die aan de binnenmuur met spouwhaken.

Dan rest ons nog de metselwerken aan de achterkant van het huis te doen.

Maar voor we die beginnen, zetten we eerst de oude muur proper.

Losse stenen worden verwijderd en voegen worden netjes afgekapt. Dit lukt het best met een moker en een platte beitel.

Eens dat gedaan is, kunnen we starten met de aanzet van onze nieuwe muur op de profielen.

We gaan de stenen hier verlijmen, maar onze eerste rij moet perfect pas staan. Daarom gebruiken we langsonder traditionele mortel zodat we meer speling hebben om de stenen perfect recht te plaatsen en bij te regelen waar nodig.

Bij het gebruik van lijm onderaan zou het mortelbed hiervoor te dun zijn.

Voor onze onderste laag gebruiken we bovendien isolerende kimblokken. Door z'n densiteit worden de koudebruggen via het dak zo maximaal teruggedrongen.

De profielen worden mooi in het metselwerk verwerkt, zodat we een stevig geheel bekomen. Waar nodig slijpen we een deel van de steen weg.

Onze onderste rij moet perfect recht liggen, dus controleren we elke steen die we plaatsen met een waterpas.

Het is trouwens niet voldoende om enkel over de lengte te controleren, ook in de andere richting moet de steen perfect recht liggen. Is dit niet het geval, dan bouwen we onze muur schuin en bestaat de kans dat die na verloop van tijd gaat omvallen.

We werken ondertussen al op de tweede verdieping, dus mogen we opnieuw de veiligheid niet uit het oog verliezen.

Rondom rond plaatsten we een leuning, als randbeveiliging.

We kiezen er hier voor om de stenen te verlijmen in plaats van gewone mortel te gebruiken.

Het maken van de lijmmortel is in principe gemakkelijker dan het aanmaken van cement.

Hier moet je enkel nog water bij het poeder doen, waar je bij cement ook nog zand nodig hebt.

Je leest het best de verpakking om de juiste verhoudingen te weten.

Giet eerst een kleine hoeveelheid water bij je lijm en mix dit onder elkaar.

Doe dan beetje bij beetje meer water bij, tot je een smeuïge pasta verkrijgt.

Laat dan 2 minuutjes rusten, en mix nog eens door.

Dan kun je aan de slag.

Doe de poederlijm in een rolbak. Dit is een handig hulpmiddel bij het verlijmen, en bestaat in verschillende breedtes, naargelang de breedte van je steen.

Wij werken hier met stenen van 14 centimeter.

Je kan nu de juiste hoeveelheid lijm aanbrengen op je stenen door de rolbak achteruit te trekken. Hoe vlakker je het houdt, hoe minder mortel er op de stenen ligt. Hoe steiler, hoe meer.

Veel lijmmortel is er niet nodig om de stenen goed te laten hechten. Eens die er ligt, rest je enkel de volgende rij stenen erop te zetten.

Zorg ervoor dat ze mooi recht boven elkaar staan.

Met lijmmortel bekomen we een voeg van max. 3 mm, in plaats van de gebruikelijk 10 mm of meer.

We moeten daarom aangepaste vlaksgeslepen snelbouwstenen gebruiken. Want we hebben hier niet voldoende voegbreedte, zoals bij traditioneel metselwerk, om verschillende groottes in stenen te kunnen compenseren.

Het verlijmen van zo'n stenen is niet enkel heel eenvoudig, en dus gemakkelijk zelf te doen. Het maakt het opbouwen van de muur ook heel wat sneller.

De lijmmortel zorgt bovendien ook voor een heel goeie hechting, waardoor zo'n gelijmde muur minstens even sterk is als een traditioneel gemetste muur.

Voor we nu onze laatste muur in het midden kunnen zetten, moeten we nog de oude gordingen verwijderen.

In aflevering 15 zag je al hoe we dit deel van het dak afbraken. Daar komt een uitbouw, waarvan we nu dus de muren aan het metsen zijn.

De horizontale balken van het dak lieten we nog ter plaatse, voor de stevigheid van het gebouw. Maar nu we aan de muren bezig zijn, kunnen we die verwijderen.

We gebruiken hiervoor een cirkelzaag.

Zorg dat iemand je assisteert, om de balk te helpen dragen.

Zoals je kan zien was de balk ook aangetast door houtworm, dus na verloop van tijd zou die het toch begeven hebben.

We kunnen nu verder de dwarse slaapkamermuur opbouwen. De aannemer zorgde voor een perfect rechte aanzet, zodat we nu gemakkelijk zelf recht kunnen verdergaan.

We zetten eerst metsersprofielen op de uiteindes van de muur, waarlangs we dan ons metserstouw kunnen spannen. Mooi waterpas uiteraard.

En dan gaan we op dezelfde manier tewerk als bij onze andere muur.

We maken de lijmmortel aan door water bij het poeder te doen en goed te roeren. We doen beetje bij beetje meer water bij, tot we een smeuïge pasta verkrijgen.

We laten het nog 2 minuutjes rusten en mixen het nog een laatste keer door.

We werken hier opnieuw met stenen van 14 centimeter breed, dus kunnen we dezelfde rolbak als daarnet gebruiken.

We brengen de lijm aan door de rolbak achteruit te trekken.

Hoe vlakker je het houdt, hoe minder mortel er op de stenen ligt. Hoe steiler, hoe meer.

En dan leg je er de volgende rij stenen op.

Plaats ze langs je metserskoord, zodat ze mooi recht boven elkaar staan.

We kunnen die gekalibreerde lijmstenen gemakkelijk ter plaatse heffen door de ingewerkte handvaten.

Ze zijn, net als onze andere stenen, ook voorzien van een tand- en groef, waardoor ze mooi op elkaar aansluiten.

En zo gaan we door tot heel onze muur er staat. Doordat het een eenvoudige en gebruiksvriendelijke manier van werken is, is de klus in een wip geklaard.

We gaan de muur langsboven nog verlengen met een stalen ligger.

Die is nodig als extra steunpunt voor onze latere dakstructuur.

We verstevigen het stuk muur waar de ligger op komt te rusten met een prefab betonslof.

De hoogte van de ligger, en dus van de betonslof, werd vooraf al bepaald door de architecte.

Het komt er nu enkel op neer om de slof perfect waterpas op de stenen muur vast te metsen.

De rest van de rij stenen wordt dan afgekort op dezelfde hoogte.

We voorzien een stalen profiel om het andere uiteinde van de ligger op te laten rusten. De precieze locatie hiervan ligt ook al vast. We tekenen het af en houden hem dan op zijn plaats.

Hij moet natuurlijk in beide richtingen perfect waterpas staan, dus waar nodig steken we enkele spietjes onder om bij te regelen.

Met een aantal planken en enkele sergeanten houden we de paal voorlopig op zijn plaats. Ondertussen blijven we controleren of hij mooi recht staat.

Vrouw 1
De dragende structuur van de bovenverdieping is nu bijna volledig klaar.

We zijn nu bezig met het lassen van de stalen koker waarop dan nog een ligger gelegd zal worden.
We moeten de ligger mooi in lijn met de muur te plaatsen.

Die weegt behoorlijk veel, maar met een aantal helpende handen slagen we erin om hem juist te positioneren.

De hoogte van onze gemetste muur is afgestemd op de hoogte van onze steunpaal. Op die manier ligt de draagbalk onmiddellijk waterpas.

Na een laatste controle wordt de ligger aan de koker gelast.

Nu alle muren gemetst zijn, kunnen we de buitenste muren voorzien van betonsloffen.

Onze bekisting passen we aan aan de breedte van onze muur. In ons geval is dit 14 centimeter.

Die betonrand aan de bovenkant van onze muren geeft ons een stevige basis om onze dakstructuur op te bevestigen.

Met behulp van spanklemmen zorgen we dat de bekisting mooi strak zit, zodat alles op de juiste plaats blijft zitten wanneer we er straks het beton in storten.

We voorzien de balken van wapening, waardoor die zonder problemen het gewicht van het dak zullen kunnen dragen.

Nu alle voorbereidingen getroffen zijn, rest ons nog het beton in de bekisting te storten.

We maakten die beneden met onze betonmolen en heffen die naar boven met de torenkraan.

Met behulp van een emmer en een schop verdelen we het beton in onze bekisting.

We doen dit tot die mooi vol zit.

Daarna trillen we alles aan met een hamer. Op die manier gaan de luchtbelletjes uit ons beton en verdeelt het mengsel zich mooi tussen de wapening.

Wanneer alles voldoende uitgehard is, na zo'n 48 uur, kunnen we de bekisting eraf halen.

We hebben nu stevige gewapende betonbalken, waarop we in de volgende fase onze dakstructuur kunnen bouwen.

Je laat het beton best wel nog een aantal weken uitdrogen, voor je er effectief iets op bevestigt.

De metselwerken op de tweede verdieping zijn nu afgerond. Zo is alles klaar om aan de dakopbouw te kunnen beginnen.

In deze aflevering bespaarden we 1.920 euro. Samen met het voorlopige totaal van 33.890 euro komt het gespaarde bedrag nu uit op 35.910 euro.

In de volgende aflevering beginnen we aan bovenste laag van ons gebouw, het dak.

We plaatsen de houten structuur voor het platte dak en vernieuwen een aantal oude kepers en gordingen.