- 08 mei 2017
- | Bron: Dobbit
Het zelfbouwhuis - aflevering 24

Plaatsing hellingslatten en OSB - Ep. 24 - In deze aflevering van 'Het zelfbouwhuis' vervolledigen we de constructie van ons plat dak bovenop de tweede verdieping. We voorzien een helling aan de hand van hellingsspieën en maken het dak dicht met OSB.
Transciptie
In de vorige aflevering renoveerden we de structuur van het schuine dak.
De oude gordingen en een aantal slechte kepers werden vervangen door nieuwe exemplaren.
Daarna werd ook de laatste laag Z-profielen geplaatst.
In deze aflevering gaan we verder met de opbouw van ons platte dak.
We werken zo'n 22 uur mee met de aannemer. Tegen 40 euro per uur sparen we op die manier 880 euro uit.
Voor we starten met de opbouw van ons plat dak doen we nog een laatste sloopwerk. We breken de dakgoot van het oude huis af want die hangt er nog.
Zijn toestand is erbarmelijk dus moet die ook vervangen worden.
De schrijnwerker gaf ons hiervoor duidelijke instructies: het oude zink mag verwijderd worden en ook de voor- en onderkant van de bak mag weg.
Daarna zal hij bepalen hoe en waar de dragende structuur zal moeten bijgewerkt worden.
De afbraak gaat relatief gemakkelijk. We gebruiken een koevoet en een vuisthamer – of moker – om de oude onderdelen los te maken.
Het is wel opletten om de basisstructuur niet te beschadigen, omdat die mogelijk zal hergebruikt worden.
Door de zinken goot voorlopig onderaan te plaatsen, kunnen we die gebruiken om het vallende hout op te vangen. Dat bespaart ons heel wat kuiswerk achteraf.
Om alle weggehaalde stukken hout gemakkelijk en veilig te kunnen afvoeren, doen we die in stukken met een cirkelzaag.
Opletten dat het niet te hard opvalt dat we Milwaukee in beeld willen brengen, zoals bvb. met het oppakken van die cirkelzaag…
Voor de zinken goot doen we hetzelfde, maar dan met een slijpschijf.
Uiteindelijk houden we de basisstructuur over, die de schrijnwerker kan inspecteren.
Het is al snel duidelijk dat het hout in slechte staat is en ook vervangen zal moeten worden. Dus worden ook de laatste onderdelen van de oude dakgoot afgebroken.
Enkel de kepers houden we over, om later de nieuwe dakgoot op te bouwen.
Doordat we de goot verweven met de constructie van ons huis, via de houten kepers, kunnen we hier spreken over een bakgoot.
Dit is een soort dakgoot in bakvorm, die in je constructie verwerkt wordt, en die je ook zelf kan maken.
Maar zo'n bakgoot heeft natuurlijk weinig zin als er nog geen dak is, dus leggen we onze focus terug daarop.
De eerste stap is het opmeten van het platte dak. Dit is nodig om de juiste hoeveelheid EPDM te kunnen bestellen, want dit is ook hier de eindlaag.
Dit kunnen we gemakkelijk berekenen door de lengte maal de breedte te doen. Maar we mogen niet vergeten om daar de profielen bij te rekenen. We tellen dus ook de maten van de opstaande en platte zijdes van het profiel erbij. En zo bekom je de juiste oppervlakte.
We nemen aan beide kanten nog een halve meter marge, zodat we zeker genoeg hebben.
We gebruiken dus terug EPDM als dakdichting, maar de opbouw van ons dak hierboven is niet volledig hetzelfde als op de eerste verdieping.
In dit geval werken we met een koud of compact dak. Dit houdt in dat de isolatie en het dampscherm hier onder de dakconstructie zullen komen.
Bij een warm dak, zoals op de eerste verdieping, komen de isolatie en het dampscherm bovenop de constructie.
Een warm dak is ondertussen de maatstaf, want koude dakconstructies worden niet meer getolereerd. Die zijn enkel nog toegestaan bij renovaties, zoals de onze dus.
We hebben dan ook een aantal goede redenen om hierboven voor een compact dak te kiezen.
Ten eerste zijn we bij onze renovatie gebonden aan een bepaalde hoogte. Doordat de isolatie onder het dak komt, kunnen we die hoogte respecteren.
Bovendien hebben we een combinatie van een plat en een hellend dak. Doordat we beiden onderaan zullen isoleren, kunnen we met hetzelfde type isolatie werken, wat de kans op condens vermindert. Het dampscherm kan dan ook doorlopen waardoor we een meer luchtdicht geheel creëren.
Vrouw 1
Na het plaatsen van het balkenrooster van het platte dak moeten we natuurlijk ook de helling realiseren.
Op een houten dak kunnen we dit niet doen met hellingschape, maar moeten we dit doen aan de hand van houten spieën.
We kunnen dit op 2 manieren doen: ofwel laat je dit maken door een schrijnwerker… ofwel maak je dit natuurlijk zelf.
Dit moet sowieso volgens een strak plan gebeuren, want het dak is zo uitgetekend dat het in ons geval 2 afvoerpunten heeft.
Dus dit wil zeggen dat we vanaf het hoogste punt naar het laagste punt moeten werken en het laagste punt is dan het afvoerpunt.
Aan de hand van de plannen van de architecte maakte de schrijnwerker een legplan op.
Hij werkt naar de 2 afvoerpunten toe door de dikte van de spieën te laten variëren. Zo wordt er een helling gecreëerd die het water zal doen afvloeien.
Je moet nu de uitgerekende diktes op je latten aftekenen en ze op maat te zagen.
Dit kan je handmatig doen, met een cirkelzaag. Maar je hebt er wel een vaste hand voor nodig.
Zorg dat je zaagblad aan de juiste kant van de lijn staat, zodat je de juiste maat bekomt. Want een kleine speling kan grote gevolgen hebben voor de afwatering van je dak.
Of je doet het met de paneelzaag, wat een stuk sneller gaat en een mooi recht resultaat oplevert.
Vergeet niet je latjes onmiddellijk ook een nummer te geven en zet dit ook op het plan, zo moet je achteraf niet alles nog bij elkaar puzzelen.
Door de goeie voorbereiding, kunnen we vlot van start gaan op het dak zelf.
Het komt er nu op neer om de spieën uit te leggen volgens het legplan.
De tussenafstand van de latten werd vooraf al bepaald op het plan. We tekenen die maat af op het dak en trekken de lijn door met een smetkoord, zo kunnen we juist en recht werken.
Een rechte structuur maakt het ons ook gemakkelijker om in een volgende fase de OSB erop te monteren.
Nu rest ons enkel nog de hellingsspieën langs de smetlijnen te leggen en vast te maken.
Doordat we die vooraf nummerden, gaat dit probleemloos.
In ons geval bevestigen we de latten met schroeven, maar je kan dit ook met nagels doen. Zorg er dan wel voor dat ze zeker lang genoeg zijn.
Wanneer de spieën op de ene helft van het dak vastzitten, kunnen we ze allemaal samen afkorten zodat ook de tweede helft kan gelegd worden.
Met een smetlijn duiden we aan waar we moeten zagen.
Het is dan nog een kwestie van ook de rest van de hellingslatten vast te maken en dan zijn we klaar.
De hellingsgraad is bepaald en nu gaan we ons dak dichtmaken.
We gebruiken hiervoor OSB-platen van 22 mm dik. Dit zijn relatief goedkope constructieplaten die toch zeer sterk zijn.
Een ideale basis om later onze waterdichte EPDM op te leggen.
Het moet sowieso een droge dag zijn om de OSB te kunnen plaatsen. Het hout mag niet te vochtig worden en moet dus ook onmiddellijk na plaatsing bedekt worden met de EPDM. Zo vermijden we latere vochtproblemen.
Gelukkig hebben we onze torenkraan nog om de OSB op het dak te krijgen, die bespaart ons heel wat tijd.
We leggen een paar planken uit om gemakkelijk op het dak te kunnen lopen en starten dan met het plaatsen van de eerste rij.
Met een tacker en nagels maken we de OSB vast op de hellingsspieën.
Op het einde van onze rij moeten we nog wat maatwerk doen.
We leggen een plank omgekeerd naast onze rij en tekenen af tot waar die komt. Dit is een snelle manier om niet telkens te moeten meten.
Maar let wel op, we moeten nog een centimeter bijrekenen…
Omdat we hier met tand- en groefpanelen zitten, dienen we er rekening mee te houden dat de uitstekende tand nog in de groef van het vorige paneel zal schuiven. We moeten dus de lengte van die tand nog bij onze gemeten afstand tellen.
Eens afgetekend, kunnen we het stuk op maat maken met een cirkelzaag.
We draaien het dan om en plaatsen het tand in groef om de rij te vervolledigen.
Voor we nu aan de volgende rij beginnen, tekenen we nog af waar de latten onder zitten.
Zo weten we straks zeker waar we moeten nagelen en hoeven we niet te smetten.
Bij perfect recht latwerk, kun je in principe wel weten waar de balken zitten, maar bij dunnere latjes kan het nooit kwaad om dit nog eens af te tekenen.
We gebruiken het reststuk van onze eerste rij om de tweede rij mee te beginnen. Zo zit de naad niet overal gelijk en bekomen we een wildverband.
Met tand- en groefpanelen is zo'n wildverband zeker sterk genoeg. De tand-groefverbinding geeft voldoende stevigheid om de afstand tussen het latwerk te overbruggen.
De OSB-panelen die we hier gebruiken zijn trouwens 2,40 meter lang. Dit heeft als voordeel dat je minder naden hebt, en dus ook meer stevigheid. Én het leggen gaat sneller.
Het nadeel van grote panelen is wel dat ze minder handelbaar zijn en dat je moet opletten dat de wind de platen niet opschept terwijl je ze aan het leggen bent.
En zo gaan we verder tot het hele dak bedekt is.
Met een rubberen hamer en een slagblokje kloppen we de planken aan, zodat de voegen goed aansluiten.
Het slagblokje zorgt ervoor dat we de tand niet beschadigen, maar toch goed kunnen doorslaan.
Het vastmaken doen we hier met een nagelpistool omdat dit het snelst gaat. Je hebt dan ook je tweede hand vrij om bijvoorbeeld de plaat vast te houden.
Je kan de platen ook bevestigen met gewone nagels of schroeven, maar je zal er dan iets meer tijd voor nodig hebben.
De keuze voor OSB heeft ook een praktische reden. Dit hout is een beetje meegaand, en doordat we hier met een relatief kleine helling zitten, zullen de panelen zich aanpassen aan de onderliggende hellingslatten.
Op die manier kunnen we de OSB dus gewoon op de hellingsspieën plaatsen, en die zullen vanzelf de helling volgen.
Aan de aansluiting met het schuine dak, voorzien we een opstaande boord OSB, waar we later EPDM op plaatsen. Die rand moet iets hoger zijn dan de opstaande randen van onze profielen aan de andere zijden.
Als het dan bijvoorbeeld sneeuwt, dan loopt het smeltwater over de boord weg en niet in het dak.
De onderdakfolie van het schuine dak laten we dan overlappen met die rand zodat het water zeker op – en niet onder – de EPDM loopt.
Zoals je kan zien, schieten we de nagels altijd in verschillende richtingen vast in het hout. Zo kan het zeker niet loskomen.
Ook aan de afstandsblokjes van de profielen moet er nog afgewerkt worden met OSB. Zo kunnen we de EPDM gemakkelijker plaatsen.
We voorzien bovenaan een laag multiplex, om het hoogteverschil met de profielen weg te werken.
Zoals eerder vermeld, moeten we die OSB op dezelfde dag nog afdekken, zodat hij niet nat wordt.
Voor we dit kunnen doen, maken we het hout proper en stofvrij, zodat we later geen problemen krijgen bij het verlijmen van de dakbedekking.
Vrouw 1
Na het plaatsen van die hellingsspieën hebben we dan een ritmiek waarop we verder kunnen werken. En dus op die ritmische balkjes, hellingsspieën, kunnen we dan de OSB plaatsen. Die OSB hebben we nu geplaatst en dit dient dan als ondergrond om ofwel een dampscherm, ofwel een EPDM op te plaatsen. In onze dakopbouw zal dat een EPDM worden.
Het nu al openleggen van die EPDM heeft 2 voordelen. Zo kan ons hout niet nat worden, en dit dakrubber heeft er ook baat bij om een nachtje te kunnen rusten. Zo past hij zich al aan aan de vorm van het dak en verdwijnen de plooien.
We gaven de maten van ons dak vooraf al door aan de verdeler, waardoor de grootte van de rol EPDM afgestemd is op ons dak.
We moeten het mooi vlak leggen, zodat er geen nieuwe plooien ontstaan.
Dit rubber is flexibel en maakt ons dak volledig waterdicht.
Met een aantal latten klemmen we het doek vast, zodat het zeker ter plaatse blijft liggen tot we het vastlijmen.
In deze aflevering bespaarden we 880 euro. Samen met het voorlopige totaal van 37.990 euro komt het gespaarde bedrag nu uit op 38.870 euro.
In de volgende aflevering verlijmen we de EPDM op het dak.
We plaatsen ook de onderdakfolie op het schuine dak, zodat we dan de dakpannen kunnen leggen.