In de vorige aflevering bouwden we de voorzetwanden in de woning op.

Het plafond op de tweede verdieping bekleedden we met gipskartonplaten.

Daarna werkten we alles af met plamuur.

In deze aflevering kiezen we een houten trap voor op de eerste verdieping. Daarna wordt alles opgemeten en op maat gemaakt, zodat ze die uiteindelijk in de woning kunnen installeren.

We laten deze werken door gespecialiseerde plaatsers uitvoeren en willen hierop niet besparen, zo zijn we zeker van een perfect resultaat.

Om de overgang van het gelijkvloers naar de eerste verdieping te maken, goten we zelf een trap in beton. Maar ook voor de bovenliggende verdieping hebben we nog een trap nodig.

Man 1
De fase waarin je moet nadenken over de trap euh is reeds wanneer men naar de architect stapt om een bouwplan op te maken. Want deze beslist namelijk hoeveel ruimte er beschikbaar is om een trap te voorzien.

Dus wil je een trap met een bordes, of met een kwartdraai, of een rechte trap… is het heel belangrijk dit mee te delen aan de architect, zodat deze de nodige ruimte daarvoor kan voorzien.
Hier willen we gaan voor een houten model, maar daarvoor moeten we natuurlijk eerst een trap gaan kiezen!

Het is belangrijk om de plannen van de architect te raadplegen bij de keuze van je trap, zo heb je meteen de nodige technische informatie.

Bij een bezoek aan de toonzaal, neem je dus best de grondplannen mee!

Man 2
Goeiemorgen!

Man 3
Goeiemorgen. Pascal…

Man 2
Laurens.

Man 3
Wij zijn op zoek naar een houten trap en daarom kwam ik hier een paar inlichtingen vragen in verband met welke soort trap, welk type, welk materiaal…

Man 2
Ik zie dat je een bouwplan meehebt, dus we gaan meteen eens kijken hé.

Man 3
Ja.

Man 3
De trap is voorzien van niveau 1 naar niveau 2.

Man 2
Ja.

Dus ik zie al dat de trap tussen twee muren is?

Man 3
Ja.

Man 2
Dus euhm, die hier vertrekt op het eerste verdiep…

Het is ook belangrijk waar dat de bestaande trap, de betonnen trap naar boven hier komt, euhm… van ‘t gelijkvloers. Ook om te kijken dat we genoeg doorloophoogte hebben, dat we er ook niet tegen botsen.

Man 2
Dus op de eerste trede moeten we kijken of we onder het gewelf komen, dat we toch een mooie doorloophoogte hebben van 2,10 meter. Dat we niet ons hoofd botsen als we naar beneden komen, tegen het gewelf. Dat is heel belangrijk.

Eens het plan bestudeerd is, en alle ruimtelijke details zijn geweten, kun je dan effectief een trap gaan kiezen.

Man 1
Hoe men een trap kiest is een beetje afhankelijk van de bouwstijl van de woning uiteraard. Bouw je modern, wordt veelal ook de binnenafwerking modern voorzien. Is het meer een landelijke stijl, wordt daar ook rekening mee gehouden bij de keuze, euh… voor de trap. Zijnde naar houtsoorten, balustrades, kleuren, afwerkingsmogelijkheden… wordt daar rekening mee gehouden.

Man 2
Voilà, dus dit is een eerste voorstel.

Hier heb je ook het principe zoals bij u, een trap tussen twee muren.

Euhm… Dus hier zie je ook een trap met een trapneus.

Een trapneus wil zeggen, dat is de voorkant van de trede, zoals je hier kan zien. Dat is een trapneus. En daar ligt de tegentrede iets dieper.

Man 3
Iets dieper, ja…
Wij moeten een trap kiezen die ingesloten is tussen twee muren. Naast het type van trede, moet er ook beslist worden of je gaat voor een open of een gesloten model.

Man 2
Voilà.

Hier zie je nog een voorbeeld van een open trap. Dat is wel heel interessant omdat het een trap is van het eerste verdiep naar het tweede verdiep. Omdat je dan ook wel veel lichtdoor… euh… lichtdoorval kan hebben.

Dus dat is ook wel interessant dat je op je trap van gelijkvloers naar eerste verdiep ook nog veel natuurlijk daglicht hebt.

Man 3
Onze keuze zou vallen op een gesloten trap.

Man 2
Ja.

Dus een gesloten trap wil zeggen dat je die aan de onderkant mooi moet afwerken.

Man 3
En hoe kan die afgewerkt worden?

Man 2
Wel… We hebben bepaalde mogelijkheden. Ofwel, zoals je hier kan zien, met een uitgefineerde plaat. Dus aan de onderkant is het dezelfde houtsoort zoals de trap ook is.

Ofwel heb je ook een gipskartonplaat als mogelijkheid.
De bouwheer kiest uiteindelijk voor een gesloten Z-trap met een onderkant in fineer.

En voor de leuning trekt hij de strakke lijn door en gaat voor een variant met geïntegreerde ledverlichting.

En als je toch in de toonzaal bent, kun je de trap beter meteen ook eens gaan uittesten.

Man 1
Bij de keuze van de trap is het belangrijk dat de ergonomie, dat daar ook rekening mee gehouden wordt. Het is zo dat een optrede ideaal 18 cm is, en een aantrede ideaal 22 cm is.

Natuurlijk… wij doen altijd ons best om deze ideale waarden na te streven. Helaas is het zo dat wij dikwijls tot de vaststelling komen dat wij door de ruimte die slechts beschikbaar is niet aan deze waarden geraken. Vandaar dat het belangrijk is reeds met uw architect hierover het nodige overleg te plegen.

Eens het model geselecteerd is, moet nog het materiaal gekozen worden. Franse eik, beuk en Europees essen zijn veelgebruikte houtsoorten, maar natuurlijk zijn er ook andere types mogelijk.

Man 1
De keuze voor het hout is voornamelijk visueel. Natuurlijk, de ene houtsoort is dikwijls wel iets duurder dan de andere houtsoort, dus het budget speelt soms een rol. Maar naar kwaliteit toe, alle houtsoorten die wij gebruiken om trappen uit te maken, die dienen daar ook voor. Die zijn kwalitatief zeker sterk en stevig genoeg om een trap uit te vervaardigen.
Ook hoe je de trap wil afwerken of behandelen kan een rol spelen in de keuze van het materiaal.

Man 2
Er zijn twee verschillende mogelijkheiden… hier zie je een olieafwerking, hier zie je een vernisafwerking. Een olieafwerking is een laag die in het hout dringt en voel je meer de echtheid van het hout. Je mag daar gerust eens aan voelen… Hier voel je meer de echtheid van het hout. Gaan we naar de vernis, dan is dat een laag die op het hout wordt gelegd, dat gaat ook eerder blinken en dat voelt ook veel matter aan.

Man 3
En wat is het meest onderhoudsvriendelijk?

Man 2
Euh… het meest onderhoudsvriendelijke is eigenlijk toch wel de vernis, die kuist iets mooier af. Euhm… maar, omdat eik een kwalitatief duurdere houtsoort is, zijn we eerder geneigd naar de olieafwerking te gaan. Waarom? Als er iets wordt gemorst op de trap, en het gaat iets dieper dan de behandeling, dan is het gemakkelijker om die ene trede te heroliën omdat je hetzelfde kleur blijft behouden.
Houtsoort, afwerking, kleur, tint, hoe je de trap moet behandelen en onderhouden…

Er komt heel wat kijken bij de keuze van een trap. Maar eens alles vastligt, kan het productieproces opgestart worden!

Man 1
Het begint allemaal bij de opmeting. Omdat wij alles volledig op maat maken, wordt de trap door ons eerst opgemeten in de woning. Dit is altijd mogelijk van zodra de muren bepleisterd zijn en de chape gegoten is. Euh na de opmeting wordt er een tekening gemaakt, zowel 2D als 3D, euh… deze wordt altijd voorgelegd aan de klant ter goedkeuring. Zodanig dat hij op voorhand eigenlijk een heel goed zicht heeft van het eindresultaat.
Het opmeten is vooral nodig om de situatie ter plaatse te kunnen inschatten en alle onderdelen ook op de correcte maat te kunnen produceren.

Door de hoogte en diepte van de trapruimte te meten, kan de fabrikant zo de meest ideale op- en aantrede benaderen.

Van deze schets van de situatie ter plaatse maakt men dan een digitale tekening.

Vertrekkend vanaf de opmetingen wordt het aantal treden berekend en bekomt men zo een 3D-model, in de juiste schaal. Alle technische info wordt hier ook vergaard en omgezet in barcodes, die in het volledige productieproces gebruikt worden.

Om de trap dan te maken, is er uiteraard hout nodig. Nadat het hout geselecteerd en op de juiste vochtigheidsgraad gebracht is, worden de ruwe planken geschaafd in een quatre face. Dit is een machine die aan vier kanten tegelijk schaaft.

Het hout komt dus meteen in de juiste hoedanigheid uit de machine, wat in dit geval betekent dat het voorzien is van groeven aan de zijkanten.

Die groeven zorgen ervoor dat de planken stevig aan elkaar verlijmd kunnen worden. Dit is nodig om voldoende grote stukken te bekomen, waaruit dan de verschillende traponderdelen kunnen gezaagd worden.

Er wordt D2 hardhoutlijm met een borstel op de groeven aangebracht, waarna de stukken in de vereiste positie tegen elkaar geklemd worden.

Dit moet ongeveer een uurtje drogen, mét klemmen of in de pers, en dan gaat dit gelijmd hout in de CNC-machine om verzaagd te worden.

In deze computergestuurde machine kan het hout perfect op de juiste maat gemaakt worden.

Via de code wordt de juiste tekening geprojecteerd met een laser, zodat de plank op de juiste positie op de machine kan vastgeklemd worden.

Daarna doet de machine het werk!

Op die manier worden de trapbomen gecreëerd. Die dienen om de tredes op te laten leunen.

En ook de tredes worden zo gemaakt.

Alle stukken komen perfect ingefreesd en op maat gezaagd uit de machine!

Vanaf deze stap is het nodig om alles te nummeren volgens het plan, zodat alle onderdelen van een trap ook samen blijven.

Daarmee komen we aan de voorlaatste stap van het productieproces, namelijk de assemblage.

Daar wordt de volledige trap in elkaar gezet met behulp van de tekening. Op die manier kan er gecontroleerd worden of alle stukken aansluiten en goed passen.

De stukken worden bijgeschuurd en waar mogelijk worden zelfs al delen aan elkaar gelijmd. Maar dit is afhankelijk van de grootte waarin de trap de woning kan binnengebracht worden.

Hoe smaller de doorgangsruimte, hoe minder de trap al zal gemonteerd zijn bij het begin van de plaatsing.

Ten slotte worden de stukken nog behandeld met olie of vernis, naargelang de keuze van de klant.

Na het opschuren en ontstoffen wordt een eerste laag aangebracht.

Er zijn meerdere lagen nodig, dus tussendoor wordt de trap dan in de droogoven gestoken en opnieuw opgeschuurd, alvorens met een volgende laag te kunnen starten.

Uiteindelijk zijn alle onderdelen klaar om geplaatst te kunnen worden.

De installatie begint met de montage van de trapbomen. Deze houders worden links en rechts tegen de muur geplaatst en vormen de basis van de trap waarop dan de treden kunnen gemonteerd worden.

Het is dan ook uiterst belangrijk dat die perfect gepositioneerd staan.

Ook hier wordt het eerder opgemaakte plan zorgvuldig geraadpleegd, zodat op dezelfde basis wordt verdergewerkt.

Bij de plaatsing van de trapbomen moet er rekening gehouden worden met zowel de vloerafwerking op het eerste als het tweede verdiep.

Er komt een gietvloer van 3 mm dik. Dit wil zeggen dat de bovenste trede ongeveer 3 mm boven de chape moet uitkomen.

Met pasblokjes in de juiste dikte, kan de trapboom op de juiste hoogte gepositioneerd worden.

Ongeveer elke 3 treden voorzien ze een bevestigingspunt met de muur.

De schroefgaten worden met een soevereinboor bewerkt, zodat de slagpluggen in het hout verzonken zouden zitten.

De trapboom zelf is 4,5 cm dik, dus worden slagpluggen van 10 cm gebruikt, zodat die zeker nog 5 cm in de muur verankerd zitten.

Het eerste deel klopt de installateur in het gat, en de rest schroeft hij dan verder vast, tot het voldoende aangespannen is.

De positie van de tweede trapboom kan nu snel en gemakkelijk aan de hand van de eerste bepaald worden.

Die staat al perfect op de juiste positie, dus met een waterpas kan de hoogte perfect horizontaal overgezet worden.

Met een blokje wordt daarna afgetekend tot waar de treden zullen komen.

Dit is nodig om het pleisterwerk tot daar te kunnen weghalen. Zo kunnen de treden iets in het pleisterwerk verwerkt worden en krijg je een mooie aansluiting tussen muur en trap.

Het blokje is 5 mm dikker dat de treden zelf. Zo is er wat marge om de treden tussen de 2 muren te krijgen.

Dit aftekenen van de contouren wordt langs beide muren gedaan, want de treden moeten aan weerszijden ingewerkt worden.

Met een multitool halen ze het pleisterwerk nu langs deze lijn door. Met het fijne zaagblad kunnen ze zo een mooi rechte incisie maken.

Daarna is het gemakkelijker om het pleister netjes onder die insnede weg te beitelen met een breekhamer met platte kop.

Alle voorbereiden zijn daarmee gedaan om de trap nu effectief te kunnen gaan opbouwen.

Met de op- en aantredes moeten ze nu gewoon de trapbomen gaan volgen.

De trap wordt opgebouwd van beneden naar boven, want ze moeten telkens eerst de optrede kunnen steken om er daarna de bijhorende aantrede te kunnen in passen.

Elke optrede is aan de kopse kant voorzien van een groef, waar de bovenliggende aantrede met een tand – of tong – in past.

Het is wel nodig om die verbinding nog extra te fixeren met lijm.

Om deze aangepaste montagelijm maximaal zijn werk te kunnen laten doen, werden de stukken waar moet gelijmd worden niét behandeld met olie, anders zou het niet hechten.

Daarna moet alles nog aan elkaar geschroefd worden.

Maar voor je dit bij de eerste trede doet, is het nodig om de rechtheid en de haaksheid nog eens te controleren.

Ligt die goed, dan zijn ze vertrokken!

De trap werd al voorgemonteerd in het atelier. Dit betekent dat de tredes al in de juiste volgorde genummerd zijn.

En zo zijn de plaatsers ook zeker dat alle schroefgaten of deuvelverbindingen perfect op elkaar zullen passen.

Bij de eerste trede wordt trouwens een speciale montagelijm gebruikt om de op- en aantrede aan elkaar te kleven, omdat die ook het meeste druk moet opvangen.

Voor alle andere treden is een gewone houtlijm voldoende. Die zorgt voor een extra versteviging, naast de mechanische bevestiging met schroeven.

Met deze schroeven worden zowel op- als aantredes via de achterzijde aan elkaar vastgemaakt, en wordt alles gefixeerd aan de trapbomen.

Daarnaast worden nog een aantal deuvelverbindingen voorzien. Dit alles zorgt ervoor dat de verschillende delen mooi tegen elkaar trekken en je een heel stevig geheel bekomt!

Doordat de trap eerder al volledig correct gemonteerd werd in het atelier is het niet nodig om bij de plaatsing van de tredes telkens na te meten.

De haaksheid bepaalden ze al bij de eerste trede en doordat de trapbomen perfect pas hangen, volgt de rest van de trap vanzelf!

De traptreden zijn trouwens net iets breder gemaakt dan de afstand tussen beide muren.

Door de uitsparingen in het pleisterwerk krijgen ze die er toch tussen.

Achteraf zullen we dit dan wel zelf terug moeten bijpleisteren, zodat de trap netjes in de muur is weggewerkt.

Tijdens de montage leggen de plaatsers steeds bescherming op de trap, zodat ze hem niet beschadigen.

De bovenste trede wordt ook extra verstevigd met montagelijm en overlapt een beetje met de chape. Zo zit er zeker geen spatie tussen de vloer en de trap.

Ze installeren daarna de leuning nog, op 90 cm hoogte. Die wordt aan de muur gefixeerd met draadstangen en chemische anker.

De geïntegreerde ledstrip zit al aan de onderkant van de leuning vast en zijn kabel wordt onzichtbaar door het handvat verwerkt.

De elektrische aansluiting ervan moeten we later zelf voorzien.

De afwerking van de onderkant gebeurt met een dunne fineerplaat uit hetzelfde eik als de trap.

Met schroeven wordt die vastgemaakt aan de onderzijde van de trapbomen.

Om een onzichtbare bevestiging te verkrijgen, komen nog plinten tegen de muur om de schroefgaten weg te werken.

De plinten zelf hangen ze voldoende stevig en op een subtiele manier vast met montagelijm en een luchtdrukpistool met kleine nageltjes.

Als de trap volledig klaar is, wordt hij ten slotte nog van een beschermfolie voorzien, zodat hij tijdens de rest van de werken niet beschadigd wordt.

Wanneer we de trap later gebruiken, zullen we die natuurlijk steeds moeten blijven verzorgen, zodat die mooi blijft!

Man 1
Een verniste trap behoeft een lange tijd geen specifiek onderhoud, buiten de gewoonlijke poetsbeurten, maar kan na x-aantal jaar – wij schatten gemiddeld 8 à 10 jaar – wel eens een opfrisbeurt nodig hebben.

Een geoliede trap, die moet toch jaarlijks gevoed worden met een onderhoudsolie teneinde een mooi resultaat te behouden van je trap.

We lieten deze werken uitvoeren door vakmensen om zeker te zijn van een perfect resultaat waardoor we niet konden besparen.

Ons totaal bespaarde bedrag blijft dus voorlopig staan op 67.310 euro.

In de volgende aflevering doen we de nodige voorbereidingen om de vloer te kunnen afwerken.

Voor er kan getegeld worden, moeten we de chape eerst eens laten opwarmen. En daarvoor hebben we een werkende vloerverwarming, en dus gas nodig.