Roger is ingeschakeld om een probleem snel te verhelpen. Het verplaatsen van een radiator. In deel 1 kon je al zien hoe hij het stopcontact verplaatste. Nu gaat hij aan de slag met de verwarming. Eerste job is het afsluiten van de aanvoer van het water naar de radiator toe. Kijk in de technische ruimte bij de collector na welke kring je dient af sluiten. Bij een correcte installatie staat alles netjes gelabeld. Is dat niet het geval en twijfel je, sluit dan alles af. Schakel ook de verwarmingsbron uit. Dit kan Die hoeft nu niet te werken. Verwijder daarna het afdekkapje van het voetventiel. Deze dient als afsluiter om de waterstroom naar de radiator te verminderen of af te sluiten. Gebruik een passende inbussleutel en sluit de aanvoer volledig af. Dan kan je het water dat in de radiator zit, gaan aftappen. Dat doe je via de ontluchters. Start onderaan. Er zijn daar specifieke sleuteltjes voor gemaakt. Dat krijg je mee bij de installatie van de radiatoren. Ofwel vind je ze in de DHZ-zaak. Om het aftappen te versnellen kan je met een Engelse sleutel de ontluchter volledig demonteren. Zorg dat je iets bij je hebt om het water af te tappen. Wees geduldig. Er kan veel water in de radiator zitten. Wissel het bakje af met een tweede bakje om het water over te gieten in een emmer. Vergeet de ontluchter niet terug te plaatsen. Demonteer ook het voetventiel. Hier zal ook nog wat restwater uit komen. Vang het op. Tijd om de muurbeugels te lossen. Zo kan je de radiator van de wand later afnemen. Zet de radiator aan de kant. Doe dit niet alleen. Niet alleen om geen brokken te maken. Ook om je rug te sparen. Zet de radiator op wat latjes. Dat is makkelijker voor je handen om de radiator te zetten. De bevestigingspunten van voorheen moeten nu opschuiven. In ons geval is dat vijfenveertig centimeter. Schuif op langs de eerste bevestigingsbeugel. Herhaal langs de tweede. De gekozen afstand is niet toevallig. Door vijfenveertig centimer op te schuiven kan de beugel net voorbij deze blindplaat uitkomen. Ofwel teken je alles netjes uit met plooimeter en potlood. Je kan ook een laser werken natuurlijk. Ga daarvoor niet zitten duwen en wringen om de laserlijn precies op een bepaalde hoogte te krijgen. Plaats de laser en gebruik die gewoon als referentielijn om je maten op te zoeken. De verplaatste beugels worden verankerd met pluggen in de muur. Voor de breedte van het boorgat neem je de diameter van de plug over. Respecteer ook de voorgeschreven diepte. De plug moet voldoende in de wand verankerd zijn. Gebruik een steenboor. Bij het boren in steen ga je al snel de klopfunctie van de accuboor gebruiken. Wees hiermee voorzichtig. Probeer altijd eerst of het lukt met alleen roteren. Geeft dit geen goed resultaat, gebruik dan de klopfunctie en voer het aantal slagen langzaam op. Wat te doen met de vorige pluggen in de muur? Hou je niet bezig met ze te gaan verwijderen. Dat levert alleen maar meer schade aan de muur om te herstellen. Klop ze gewoon wat dieper in de muur tot de kraag van de plug helemaal in de muur zit verzonken. Dat kan je straks dan simpel wegwerpen met wat snelgips. Maak een kleine hoeveelheid snelgips aan. Neem er een plamuurmes bij en breng een kleine dot gips aan. Smeer in een vlotte beweging de gaten van de verwijderde bouten in de muur dicht. Na uitharden kan het gips ietwat gezakt zijn. Dan is het nodig om er nog een tweede laag op aan te brengen. De pluggen kunnen in de muur. In dit geval kunnen de bouten gerecupereerd worden. Met een slagschroevendraaier krijg je ze snel in de muur. Laat de kop van de bout wat uitsteken. Het is de bedoeling dat de wandbeugel er zich straks aan kan vasthaken. De muurbeugels – of wandconsole – kunnen op hun plaats. Dan nog enkel de bouten volledig fixeren. Nu komt het echte werk eraan. Het verlengen van de meerlagige buizen om de toevoer van het water te regelen. Om een optimale doorstroming te garanderen, wil je de leidingen zo recht mogelijk. Een buizenrechter is een ideaal hulpstuk om stelselmatig minimale bochten uit de leiding te krijgen. Kijk wel na of de buizenrechter geschikt is voor de diameter van de gebruikte leidingen. Verder heb je ook nog een buizensnijder voor pvc nodig. Dat werkt makkelijker dan de leidingen met een ijzerzaag te willen afkorten want onder zo’n radiator heb je niet veel speelruimte voor je handen. Knip enkele stukken leiding met wat overschot tot een werkbare lengte. Dat hoeft nog niet precies op maat te zijn. De buizen koop je in opgerolde vorm. Haal de bochten eruit met de buizenrechter. Er zijn nog enkele verloopstukken nodig. Even een testopstelling maken. Er komt een haakse bocht vanaf de muur, zowel voor koud en warm water. Dan wordt de leiding verlengt tot aan de radiator. Waar opnieuw een bocht wordt gemaakt om uit te komen tot aan het voetventiel van de radiator. Je kan ook kiezen tussen een verloopstuk dat je mechanisch gaat koppelen, aanspannen met de juiste sleutels dus, ofwel maak je gebruik van een perskoppeling die je aansluit met een perstang. Even in detail het montagewerk bekijken. Het voetventiel mag nu helemaal losgekoppeld worden. Gebruik een passende inbussleutel. Verwijder ook het binnenwerk. En hou alles apart want het voetventiel komt straks terug op de radiator. De verloopstukken komen dicht bij de muur te zitten. Teken de positie af. Kort de leiding op maat af met de pvc-buizensnijder. Het verloopstuk mag erop. Eerst de moer. Daarin zit dan ook een messing knelring als binnenwerk. Om het koppelen aan de leiding te vergemakkelijken moet het begin van de meerlagige buis nog gekalibreerd worden. Wat gewoon wil zeggen dat je de opening ietwat meer conisch of kegelvormig maakt. Het verloopstuk duw je zo vlot in de leiding. Kalibreer dus elk stuk van de leiding. Plaats de koppeling en draai handmatig vast. Klem daarna vast met een tang en draai verder aan met een passende sleutel. Verleng de leiding nu met de op maat gemaakte leiding. Span opnieuw aan met het gereedschap. Werk rustig verder aan de tweede leiding. Bij het aanspannen voel je goed aan wanneer de koppeling vast zit. Geef dan geen extra toer. Vast is vast. Te veel aanspannen kan schade veroorzaken aan het binnenwerk. Als je een leiding in een minimale bocht moet dwingen, mag je die niet zomaar handmatig gaan duwen in een bepaalde hoek. Gebruik daarvoor een plooiveer. Deze metalen springveer laat de leiding rustig plooien zonder dat er een knik in de leiding komt. De plooiveer komt nu van pas om de leiding wat bij te werken in de juiste hoek om uit te komen bij de radiator straks. Het is handiger om het voetventiel nu al te voorzien van enkele stukken leiding gezien er straks weinig werkruimte zal zijn onder de radiator. Buig de leiding uit met de buizenrechter. Snij twee kortere stukken leidingen af. En vergeet nooit te kalibreren. Plaats het voetventiel. Respecteer de juiste volgorde. Vergeet dus zeker de messing ring niet. Span alles voldoende stevig aan. Dan mag de radiator naar z’n nieuwe locatie worden gebracht. Plaats hem voorzichtig op de onderste dragende beugel. Kijk na of de muurbeugels ietwat evenwijdig uitkomen – al steekt het nu niet op een millimeter – klik ze vast en fixeer met de bijhorende schroef. En voor de goede afwerking controleer je nog even met de waterpas. Gezien de weinige werkruimte hier wordt de aansluiting uitgevoerd met een knelkoppeling. Eerst aanduiden waar de koppeling uitkomt. Zorg dat je straks de leiding volledig in de koppeling duwt. Dat kan je checken in de uitsparing. Kort de leiding af. Kalibreer de uiteinden. Maak de koppeling. Draai de koppeling al meteen in de goeie richting. De perstang komt nu van pas. Dat heeft niet iedereen zomaar liggen. Kijk in je vriendenkring of je er niet een kan lenen. Of huren is uiteraard ook een optie. De koppeling moet mooi uitgelijnd liggen in de bek van de tang. Dat is het enige waar je moet op letten. En je handen uiteraard. Maar de tang duwt de koppeling mooi dicht in geen tijd. Nog snel het verlengstuk meten vanaf de koppelingen tot aan het voetventiel. Breng die maat over op de voorbereide leidingen. Kort af. Eenmaal gekalibreerd kan je de ganse constructie aan elkaar koppelen. De perstang doet de rest. Nog enkel de koppeling dichtschroeven aan de radiator om de aansluiting volledig af te werken. Nog de afdekkapjes. Controleer ook of je de ontluchters wel hebt gesloten. Last minute merkt Roger nog een probleem op. De thermostaatknop heeft duidelijk z’n laatste tijd gehad. Die wordt best nog vervangen. Draai hem los. Kijk na welke aansluitmaat de radiatorknop moet hebben. Dat moet dezelfde zijn als de radiatorkraan. Meestal bedraagt die M30 of M28. Dan hoef je enkel de adapter op de aansluiting handmatig erop te klikken en aan te schroeven. Meer houdt dat niet in. Terug bij de collector mogen de leidingen weer in gebruik worden genomen. Door het aftappen van het water bij het afkoppelen van de radiator, moet er nu opnieuw waterdruk bij geregeld worden. De verwarmingsbron, een doorstromer in dit geval, geeft op de display automatisch aan hoeveel druk er nog rest. Er rest nog 0,9. Te weinig dus. Kijk altijd de technische fiche na van jouw toestel maar doorgaans hou je een druk tussen 2 of 2,5 bar aan. Met behulp van deze bypass, een vulkraan of vulleiding, kan je het water in de leidingen terug op niveau zetten. Nog een klein aandachtspunt. Er kunnen nu kleine luchtbellen in de leidingen gevormd hebben. Dat zal de doorstroming en warmteafgifte van de radiator negatief beïnvloeden. Ontlucht dus nog even de radiator. Deze klus zit er op voor Roger. Heb je zelf ook nog een vraag? Laat het ons zeker weten via roger@dobbit.be. Alvast bedankt voor het kijken!