- 02 september 2020
- Door Kevin Vercauteren
- | Bron: Metallerie
Hoe D'Haene zijn toekomst wil veilig slijpen
Polijsten zou wel eens belangrijkere schakel kunnen worden
Slijpers zijn een uitstervend ras. Van die uitspraak gaat natuurlijk een zekere dreiging uit, maar anderzijds leidt het ook tot minder concurrentie. Dat is de aantrekkelijkheid van een niche: eens je je plekje hebt gevonden, zit je voor een tijdje gebeiteld. De sleutel tot het succes van slijperij D’Haene ligt misschien wel daar, al blijft men ook gewoon speuren naar opportuniteiten om de toekomst ook op langere termijn veilig te stellen. Een nieuwe, grote polijstmachine zou in die zin wel eens interessant kunnen zijn. Laten we even binnenkijken in het hoofd van Erwin Deceuninck, die de dagelijkse leiding van het bedrijf in handen heeft.
Polijsten als sneller alternatief
Slijpen is een vrij traag proces en blijft in grotere mate manueel werk dan pakweg het draaien en frezen. Automatiseren ligt moeilijk, omdat het slijpproces de aanwezigheid van een operator vraagt. Wanneer de spanningen te sterk worden en het stuk als gevolg daarvan begint te zwaaien, of wanneer de steen in het werkstuk begint te treden, moet die kunnen ingrijpen en bijsturen. Voor een groot werkstuk heb je dan weer brillen nodig. Maar naarmate meer en meer materiaal wordt weggeslepen, is de operator verplicht zijn opstelling manueel bij te stellen.
"Voor bepaalde hydraulische toepassingen, zoals nieuwe stangen, pistons of zuigers, die met een tolerantie van een paar honderdsten minder nauwkeurig hoeven te zijn dan bijvoorbeeld een lagerpassing, is polijsten een sneller en goedkoper alternatief dan slijpen"
Die combinatie van een langzaam proces met de arbeidsintensiteit, maakt het slijpen ook vrij duur. Toch in de vergelijking met polijsten. “Voor bepaalde hydraulische toepassingen, zoals nieuwe stangen, pistons of zuigers, die met een tolerantie van een paar honderdsten minder nauwkeurig hoeven te zijn dan bijvoorbeeld een lagerpassing, is polijsten een sneller en goedkoper alternatief dan slijpen”, legt Erwin Deceuninck een pijnpunt bloot.
Bij D’Haene overweegt men dan ook om wat meer op die laatste techniek in te zetten en misschien zelfs op termijn te investeren in een nieuwe polijstmachine, want de huidige zijn aan vervanging toe. Van die gelegenheid zou Erwin Deceuninck dan meteen gebruikmaken om net als in het slijpen uit te breiden naar grotere lengtes en diameters, temeer omdat België volgens hem geen echte specialisten telt op dat vlak.
Passende puzzel
D'Haene staat in de eerste plaats bekend als een van de weinige slijperijen in België die zowel kleine als grote werkstukken aankunnen. Het lijstje van bedrijven die beschikken over een rondslijpmachine voor werkstukken tot een lengte van 6 m met een maximale diameter van 850 mm, is echt niet lang.
Ondanks die duidelijke specialisatie, doet het bedrijf veel meer dan alleen slijpen: D’Haene beschikt over verschillende baden voor het hardverchromen, het doet aan motorenrevisie en het herstelt hydraulische cilinders.
Alles samen: een mooi complementair aanbod met de herstelmarkt als verbindende factor. Voor de revisie van motoren moet je nu en dan immers eens een krukas slijpen; beschadigde stangen worden eerst voorgeslepen alvorens ze in de chroombaden een slijtbestendige laag krijgen. Daarna zorgt opnieuw het slijpen voor de ‘finishing touch’. Met andere woorden: de ene activiteit kan niet zonder de andere.
Honen zorgt voor een gladde afwerking binnen in het werkstuk
Hardverchromen
In de herstelmarkt is het hardverchromen een belangrijke stap om een werkstuk te beschermen tegen slijtage. Het laagje chroom, dat – afhankelijk van de tijd in het bad – kan variëren van 1 tot 1.000 micrometer, zorgt voor een sterke slijtage- en roestbestendige laag met een hardheid tot 60 HRC Rockwell. Daarbij behoudt het werkstuk zijn eigenschappen. Doordat de badvloeistof voortdurend wordt rondgepompt, zal de chroom zich heel gelijkmatig op het oppervlak van het werkstuk zetten, met een erg hoge precisie tot gevolg. De samenstelling van de vloeistof blijft daarbij onveranderd en moet dus regelmatig worden gecontroleerd.
Bij D’haene kun je alleen terecht voor hardverchromen, niet voor sierchroom. “Bij sierchroom wordt de chroomlaag niet rechtstreeks op het basismateriaal aangebracht, maar op een laag nikkel. Het is een heel ander en bijzonder arbeidsintensief marktsegment, waarvoor een ander type installaties nodig is. Vaak gaat het om grote, geautomatiseerde lijnen, en dat is niks voor ons. We profileren ons als hardverchromer voor stukken tot 6 m. Die grootte is best uitzonderlijk”, legt Erwin Deceuninck uit. Deze afdeling van het bedrijf biedt werk aan twee mensen.
Revisie van hydraulische cilinders
Zoals we al eerder hebben vermeld, vloeien de activiteiten bij D’Haene mooi in elkaar over. Als een stang niet te zwaar is beschadigd, kan verchromen nog wel soelaas bieden. Uiteraard mits een voor- en nabewerking. Maar wanneer de beschadiging aan de hydraulische cilinder daarvoor te groot is, vertrekt men van een nieuwe cilinderstang, die D’Haene aankoopt op 6 m en waarvan het bedrijf een grote voorraad heeft.
Afhankelijk van de toepassing, last een van de twee operatoren – want zoveel mensen telt deze afdeling – er indien nodig een kop op en voorziet hij de stang van schroefdraad, zodat de klant er later de zuiger op kan monteren.
In deze afdeling staat een draaibank met een bereik van 8 m. Om maar aan te geven dat ook hier grote werkstukken geen probleem vormen.
Revisie van motoren
De oudste afdeling binnen D’Haene is die waar motoren gereviseerd worden. En dan hebben we het over vooroorlogse exemplaren; voornamelijk voor auto’s, maar ook boten. Steeds vaker komt nu ook de vraag om voor tractoren de lagers te herstellen. Deze poot van het bedrijf bloeit. Er werken vijf mensen, maar dat zouden er gerust meer kunnen zijn. Alleen: men vindt er het personeel niet voor. Dat is niet geheel onlogisch, omdat het over een heel specifieke tak van sport gaat.
“In die tijd werden de lagers uit witmetaal gegoten en afgewerkt via een techniek die nauw verwant is aan het gieten en smeden. Vandaag worden lagers op een heel andere manier geproduceerd, waardoor de technieken nodig om die oude lagers te herstellen, niet meer worden aangeleerd. In ons land zie je meer en meer revisiebedrijven ermee ophouden, omdat de zaakvoerder met pensioen gaat en niemand in staat is om over te nemen. Een opportuniteit wenkt, als je het personeelsprobleem opgelost krijgt”, aldus de bedrijfsverantwoordelijke.
Nog geen alternatief voor chroom 6
Een paar jaar geleden was er voor het eerst sprake dat Europa het gebruik van chroom 6 zou verbieden, wegens kankerverwekkend. Voor D’Haene was dat toch even schrikken, gezien het belang van verchromen voor de herstelmarkt én het bedrijf. Men is toen op zoek gegaan naar een alternatief en kwam uit bij het lasercladden, een technologie waarbij er via een nozzle een poederlaag aangebracht wordt op een bestaand werkstukoppervlak. Die laag wordt door het gebruik van een laser neergesmolten, zodat er effectief sprake is van een metaalbinding.
De mogelijkheden zijn legio, want je kan bijvoorbeeld spelen met de samenstelling van de coating. Toch heeft men er bij D’Haene voor gekozen om de machine te verkopen, deels uit plaatsgebrek maar ook omdat de toepassingen uiteindelijk te verschillend bleken. Erwin Deceuninck: “Bij lasercladden mag de slijtage veel groter zijn. We spreken over coatinglagen van enkele millimeters, in plaats van micrometers zoals bij het verchromen. Daarnaast heb je bij het lasercladden te maken met veel meer parameters en is de afwerking bijzonder moeilijk en kostelijk, door de hardheid van de coatinglagen. Wolfraamcarbide, bijvoorbeeld, is nauwelijks na te bewerken. Voor dichtingen is verchromen dan ook veel meer aangewezen dan lasercladden, wegens de gladheid van het eindresultaat.” Intussen zijn we enkele jaren verder en mag chroom 6 in specifieke omstandigheden nog altijd gebruikt worden. Je moet daar weliswaar de toestemming voor hebben, maar daar zorgt de leverancier voor.
Tegenover vroeger wordt er wel strenger en meer gecontroleerd of de luchtkwaliteit en de afzuiging in orde zijn, of al het wettelijke beschermingsmateriaal voorhanden is enzovoort. Op zich vindt Deceuninck dat geen probleem. “Het komt namelijk de gezondheid van de werknemers ten goede en het bedrijf was altijd al volledig in regel. Alleen moeten we zeggen dat er voor chroom 6 qua prijs-kwaliteit nog altijd geen volwaardig alternatief is. Ook het lasercladden is dat niet", stelt hij.