Afkoeling van de houtbouwsector sinds 2021

Hout Info Bois maakt voor 2021–2022 de resultaten bekend van de toestand van de houtbouw in België en onthult een ware marktevolutie. De houtbouwsector, die de laatste jaren in volle bloei was, is sinds 2021 eerder afgekoeld. De wereldwijde gezondheidscrisis, die de activiteiten van de bouwondernemingen in ruime mate rechtstreeks en onrechtstreeks heeft beperkt, is hier zeker niet vreemd aan.

Enquête met verschillende thema's

Als waardevol hulpmiddel reikt de tweejaarlijks enquête van Hout Info Bois sinds tien jaar kennis aan over de marktevolutie van een hele sector. De enquête, die gerealiseerd werd in samenwerking met het Office Économique Wallon du Bois en Embuild Wallonie, wint in de loop der jaren alleen maar aan belang.

Het uitblijven van de daadwerkelijke groei van de houtwoningbouw blijft een mysterie. Hout is immers het enige bouwmateriaal dat volkomen natuurlijk en hernieuwbaar is

Marktstructuren, bouwondernemingsprofielen, houtbouwsystemen en arbeidsmarkt zijn enkele van de thema's en vragen die aan bod komen in deze enquête.

De belangrijkste conclusies

1. In 2021 en 2022 waren 150 houtbouwondernemingen actief op de markt.
2. 60% van de ondernemingen in de sector realiseert minder dan 10 woningen per jaar.
3. 15% van de ondernemingen realiseert meer dan 50 huizen per jaar, maar is goed voor 60% van de houtwoningbouwmarkt.
4. 75% van de houtbouwwoningen wordt opgetrokken door ondernemingen die jaarlijks meer dan 20 huizen of niet-residentiële gebouwen bouwen.
5. Het overige deel, dat 25% uitmaakt, wordt gerealiseerd door ondernemingen die zich toeleggen op een eerder ambachtelijke productie.
6. In 2022 werden 2.200 houtbouwwoningen gebouwd.
7. Het aandeel van de houtbouw ten opzichte van de volledige bouwsector is verder gedaald tot iets meer dan 6%. Onder andere de forse stijging van de energieprijzen heeft hier toe bijgedragen.
8. Op het gebied van het aantal ondernemingen, wordt de Belgische houtbouwmarkt overheerst door Waalse bedrijven die ongeveer 60% van de sector bestrijken, maar het gemiddelde aantal nieuwbouwwoningen per onderneming blijft in Vlaanderen 2,6 maal hoger dan in Wallonië.
9. De tewerkstelling in de houtbouwsector kent met 1.674 loontrekkenden in 2022 een constante stijging.
10. 80% van de houten huizen wordt gebouwd in houtskeletbouw, gevolgd door CLT (kruislaaghout), houtstapelbouw en het palen-balkensysteem.
11. De niet-residentiële bouwsector lijkt op kruissnelheid te zijn met ongeveer 100.000 m² houten wanden die ieder jaar worden vervaardigd.

Een residentiële markt die niet echt tot ontwikkeling komt

Het uitblijven van de daadwerkelijke groei van de houtwoningbouw blijft een mysterie. Hout is immers het enige bouwmateriaal dat volkomen natuurlijk en hernieuwbaar is. Houtconstructies zijn kwaliteitsvol en voldoen aan dezelfde eisen als de andere zogenaamde traditionele constructies op het vlak van thermische prestaties, luchtdichtheid, energieverbruik, enz. Hout zou dus van nature moeten worden gepromoot als uitgelezen materiaal, vooral op milieugebied, in de strijd tegen de klimaatopwarming. En dit is nochtans niet het geval.

Een Europese bezorgdheid

Deze vraagstukken maken trouwens mede door uitdagingen als de Green Deal en de doelstelling om tegen 2050 koolstofneutraal te zijn het voorwerp uit van belangrijke debatten op Europees niveau. In dit verband verklaarde Ursula von der Leyen, Voorzitter van de Europese Commissie, in 2020: "Onze gebouwen veroorzaken meer dan 40% van onze uitstoot. Ze moeten minder verspillend, minder duur en duurzamer worden. We weten dat de bouwsector van een koolstofbron tot een koolstofput kan evolueren, als er gebruikgemaakt wordt van hout en intelligente technologieën zoals artificiële intelligentie."