TOTAALCONCEPT MET VIJF GEBOUWEN

Het woon-zorgcentrum dat vzw Astor momenteel in Geel optrekt, brengt aangepaste woonmogelijkheden naar het noorden van de stad. Het gaat om een totaalconcept waarbij verschillende vormen van zorg geïntegreerd worden opdat bewoners er, ongeacht hun zorgbehoefte en volgens hun eigen ritme en gewoontes, kunnen blijven wonen. Naast woningen met een woon-zorgcentrumlabel omvat het project ook assistentiewoningen, een dagverzorgingscentrum, een lokaal dienstencentrum enzovoort. “Het geheel bestaat uit vijf gebouwen”, licht Stijn Mertens van installatiebedrijf Belcotec toe. “De woontoren telt elf verdiepingen, de kubus drie. Daarnaast is er nog een schakelgebouw van twee tot vier verdiepingen, een medisch pedagogisch instituut en diverse aparte woningen.”

Belcotec treedt in dit project op als onderaannemer van algemeen aannemer Hooyberghs. Architect van het project is Osar, en Ingenium vervulde de taak van studiebureau. “Wij zijn verantwoordelijk voor het sanitair en de HVAC-technieken”, specificeert Mertens. “We voorzagen met andere woorden de ventilatie, verwarming, luchtgroepen, stookplaats, boilers, ketels … Enkel voor de sprinkler­installatie deden we een beroep op Somati.”

TWEE KETELS EN EEN WARMTEPOMP VOEDEN CENTRALE HOOFDCOLLECTOR

Installatieconcept

In blok A bevindt zich de stookplaats van het project. “Daar staan twee gasketels in cascade van 450 kW”, legt projectleider Lennert Vanherck uit. “Hun warmteproductie wordt cv-zijdig ondersteund met een geothermische warmtepomp van 110 kW. De ketels draaien op een regime 60/40 en de warmtepomp verhoogt de retourtemperatuur met een delta T van 5 °C.”

“De ketels voeden een centrale hoofdcollector waaruit 5 kringen vertrekken: de verwarming van de assistentieflats, de verwarming van de woon-zorgkamers, de verwarming van de luchtgroep, de voeding van de hoofdcollectoren van blokken B en S, en tot slot de productie van sanitair warm water.”

Combinatie van verschillende merken

De gasketels zijn van het type Logano plus (Buderus). “Aangezien de warmtepomp de retourtemperatuur in de stookplaats mee opwarmt, waren deze ketels interessant om het hydraulisch evenwicht tussen productie en afname te scheiden met een flamco-flexbalance”, duidt Vanherck de keuze. “De vooropgestelde ketel is technisch immers goed te integreren in dit hydraulische concept. Bovendien lopen er tussen de fabrikant en onze eigen regelafdeling verschillende gesprekken om de regeling te optimaliseren en de ketels in deze installatie zo efficiënt mogelijk aan te sturen.”

“Dankzij het buis-in-buissysteem worden niet alleen warmteverliezen beperkt, maar moeten we ook heel wat minder leidingmeters isoleren” - Lennert Vanherck, Belcotec

De warmtepomp is dan weer afkomstig van Viessmann. “De hoge COP van deze warmtepomp was in het kader van het EPB-verhaal vooral voor onze klant voordelig”, vervolgt Vanherck. “Het gekozen model haalt zijn warmte uit een geothermisch systeem aan verticale grondboringen. De kwaliteit van de bodem wordt gemonitord door na te gaan hoeveel warmte we uit de grond trekken en hoeveel we teruggeven. Dit systeem laat overigens ook toe dat er in het woon-zorgcentrum voor meer dan 100 kW aan koeling voorzien kan worden.”

Beide systemen werden door Belcotec op elkaar afgestemd. “Opdat we de systemen volledig onder controle zouden hebben, zorgt onze eigen regelafdeling in de eerste plaats voor de regeling.”

SANITAIR WARM WATER VIA LEGIONELLALUS

Productie in centrale stookplaats

Zoals reeds aangegeven, wordt ook het sanitair warm water in de centrale stookplaats aangemaakt. “Dat gebeurt door een buffervat te vullen met cv-water, met daarin een spiraal met sanitair water”, zegt Vanherck. “Door een grote gelaagdheid in het vat kan het cv-water verder afkoelen dan de retourtemperatuur van het sanitair warm water. Ditzelfde principe komt terug in blokken B en S. Elk blok is voorzien van zijn eigen sanitair buffervat.”

“De productie van het sanitair warm water wordt verder ondersteund door een zonne­boilerinstallatie. Het cv-water in de buffervaten voor sanitair warm water wordt in de mate van het mogelijke opgewarmd met het zonneboilersysteem, en bij gebrek aan zonne­winsten voorziet de algemene stookplaats de nodige restwarmte. In totaal werd daarvoor 55 m² aan panelen voorzien. De berekening van het volume buffervaten en de dimensio­nering gebeurden volledig binnenshuis.”

De voordelen van een buis-in-buissysteem

“Het sanitair warm water wordt dus centraal aangemaakt en verdeeld met een legio­nellalus. Een goede temperatuurcontrole in het gebouwbeheersysteem zorgt ervoor dat legionella te allen tijde vermeden wordt.”

Er wordt echter geen gebruik gemaakt van een traditionele aanvoer-retourlus; wel van een inlinesysteem. Hierbij is de retourleiding in de aanvoerleiding geplaatst. Op voorstel van Belcotec werd gebruikgemaakt van de Henco Ecoline-reeks: een buis-in-buissysteem dat warmterecuperatie via het retourwater toelaat en ervoor zorgt dat het verschil van de warmwatertemperatuur tussen aanvoer en terugvoer minimaal is. “De Ecoline heeft voor de klant een aantal voordelen”, meent Vanherck. “Ten eerste bestaat een standaardretoursysteem uit meer leidingmeters die geïsoleerd moeten worden, wat heel wat plaats in beslag neemt. Bij de Henco Ecoline moet er slechts één leiding geïsoleerd worden. Dat beperkt de nodige montageruimte. Om het warmteverlies zo veel mogelijk te reduceren, kozen we voor een combinatie van 8 cm en 5 cm koolthermisolatie.”

“Daarnaast bewijst de Ecoline ook zijn bijdrage in het EPB-verhaal. Aangezien een legionellalus normaal gezien continu op minimum 55 °C gehouden moet worden, geeft dit veel warmteverlies. Door de retour­leiding in een warmteleiding te plaatsen, wordt dit verlies grotendeels geminimaliseerd. Indien we niet voor dit systeem hadden geopteerd, haalden we een slechtere EPB-score. Die score zouden we verbeterd moeten hebben door een grotere warmtepomp of een bijkomend aantal zonnepanelen.”

Technische ondersteuning

Er zijn nog leveranciers die een dergelijk buis-in-buissysteem aanbieden, maar Belcotec koos specifiek voor Henco. “Ook andere merken leveren technische ondersteuning, maar Henco heeft hier actief mee nagedacht om het project praktisch optimaal te realiseren. Als vaste klant hebben we een goede samen­werking met hen. Bovendien heeft Henco ons gedurende heel het project goed bijgestaan met de selectie van componenten en de dimensionering van leidingen.”